9.2 Een realistisch en humaan migratiebeleid

Arbeidsmigratie laten we niet aan de markt over. Het Europese vrij verkeer van werknemers is het recht van individuen en niet bedoeld als kostenbesparing voor werkgevers. Arbeidsmigratie mag niet ten koste gaan van fatsoenlijke lonen en arbeidsvoorwaarden. Werkgevers mogen verschillen in premies en fiscale regelingen nooit misbruiken als businessmodel ten koste van de bescherming van werkenden. Met een Europees verbod op premieshoppen en aanpassing van fiscale regels (zoals de ET-regeling) gaan we sociale dumping tegen. De werkgever toont verplicht aan dat hij/zij dezelfde loonkosten, pensioenpremies en sociale premies betaalt en er dus geen kostenvoordeel mee behaalt. Zie hoofdstuk 1.

Daarmee bestrijden we uitbuiting van buitenlandse arbeidskrachten. Een collega uit de EU is in Nederland welkom via het vrij verkeer van werknemers. Arbeidsmigranten kunnen zeker zijn van fatsoenlijke arbeidsomstandigheden. Zie hoofdstuk 1.

De arbeidsmigranten zijn te vaak de speelbal geworden van bedrijven die zo goedkoop mogelijk willen produceren. Bedrijfstakken als de slachterijen en distributiecentra waar regelmatig geconstateerd wordt dat de recht van arbeidsmigranten niet serieus genomen kunnen, net zoals nu in Duitsland, verplicht worden alleen te werken met mensen die direct in dienst zijn.

Huisvesting van arbeidsmigranten is te vaak slecht, te duur en onzeker door de afhankelijkheid van de werkgever. Daarom willen we dat er huurrechten komen voor arbeidsmigranten. Zij krijgen een tijdelijk huurcontract dat niet zo maar opgezegd kan worden en er komt een verplichting tot certificering van de huisvesting.

De pakkans voor ontduiking van sociale wetgeving willen we vergroten door voldoende middelen vrij te maken voor de Europese arbeidsinspectie. Lidstaten zijn gedwongen om mee te werken, anders volgen sancties.

Bij arbeidsmigranten die van buiten de EU komen via de expats- en kenniswerkersregeling, blijft UWV-toetsing van kracht en dient de werkgever aan te tonen dat er een meerwaarde is. Er komt een einde aan fiscale of andere subsidies om werknemers naar Nederland te halen.

Er wordt gestreefd naar een fatsoenlijk sociaal minimum en een fatsoenlijk sociaal minimumloon in alle lidstaten van de EU. Met sociale ondergrenzen gaan we sociale dumping tegen.

Om ongereguleerde migratie vanuit Afrika te voorkomen streven we naar beter reguleren van legale mogelijkheden voor migratie. Dit zal een bijdrage leveren aan ons streven de levensgevaarlijke routes, die nu vaak worden gebruikt, te sluiten. We denken aan: tijdelijke werkplekken, stages en studiemogelijkheden. Goed onderzoek naar de lokale omstandigheden vormt hiervoor de basis, zodat de in Nederland opgedane kennis en ervaring van de migrant bruikbaar is in land van herkomst. Zo draagt deze tijdelijke migratie ook op lange termijn bij aan toekomstperspectief in landen van herkomst.

We betrekken Nederlanders met wortels in een ander land van herkomst (‘diaspora’) bij het vormgeven van beleid zodat hun kennis, betrokkenheid en netwerk beter benut kunnen worden.

Om het draagvlak te behouden komen er snellere asielprocedures en worden mensen die geen recht hebben op verblijf daadwerkelijk teruggestuurd naar hun land van herkomst. Dat is een belangrijk onderdeel van een goed werkend en humaan migratiebeleid. Samenwerking met landen van herkomst is noodzakelijk, maar gaat altijd gepaard met het respecteren van internationale mensenrechtenverdragen.

Mensen behouden het recht om op Europees grondgebied asiel aan te vragen, ieder heeft recht op een individuele beoordeling en niemand wordt teruggestuurd naar een onveilig land.

De wereldwijd bijna 80 miljoen vluchtelingen worden meestal opgevangen in hun eigen regio. Wij willen dat Nederland bijdraagt aan een menswaardige opvang in landen met een groot aantal vluchtelingen. Dat betekent dat er ruimhartige financiering komt voor de VN Vluchtelingenorganisatie UNHCR en voor lokale ngo’s.

De UNHCR kan de meest kwetsbare vluchtelingen selecteren, zoals alleenstaande vrouwen, kinderen en LHBTI-vluchtelingen. We willen jaarlijks een grotere groep kwetsbare en gemarginaliseerde vluchtelingen via de UNHCR hervestigen dan de afgelopen jaren het geval was. Het is immers beter de meest kwetsbare vluchtelingen op een gecontroleerde en veilige manier naar Nederland te brengen, dan mensen hun leven te laten wagen om op een irreguliere manier Europa te bereiken en asiel aan te vragen. We willen in VN- en Europees verband afspraken maken over een eerlijke en menswaardige verdeling van de meest kwetsbare vluchtelingen.

Het Europees beleid mag niet gedicteerd worden door de enkele landen die dwarsliggen. Zolang er een Europese impasse is op het terrein van migratie, willen wij met een brede coalitie van landen optrekken om vluchtelingen bescherming te bieden door hen te herverdelen, met financiële steun vanuit het gezamenlijke EU-budget. Landen in de EU die structureel weigeren vluchtelingen op te nemen, worden substantieel financieel gekort op het EU-budget en hun burgers verliezen het recht vrij binnen Schengen te reizen. Dat is ook onze inzet bij de onderhandelingen over het nieuwe Europese migratiepact.

Dat betekent dat we bereid zijn om per direct in ieder geval 500 vluchtelingen die vastzitten in Griekenland een veilig thuis te bieden in ons land.

Er komt speciale aandacht in de asielprocedures voor kwetsbare en gemarginaliseerde mensen. In het vreemdelingenrecht worden de rechten van het kind verbeterd. Wij zijn in alle gevallen tegen detentie van kinderen. In Nederland krijgen lang in ons land verblijvende kinderen te vaak geen verblijfsstatus. In het vreemdelingenrecht staan de specifieke belangen van het kind meer voorop. Kindspecifieke vervolgingsgronden, zoals ronseling en gedwongen uithuwelijking, erkennen we en krijgen een plek in de asielprocedure. Alleenstaande minderjarige vluchtelingen worden extra beschermd en Nederland biedt in navolging van andere Europese landen plek voor de opvang van vluchtelingenkinderen die vastzitten in Griekenland. Alleenstaande kinderen die hier langdurig wonen en geworteld zijn worden niet teruggestuurd.

Zorgvuldige landeninformatie is altijd beschikbaar; mensen uit zogenoemde ‘veilige landen’ toetsen we altijd individueel.

In alle fases van de procedure hebben zij toegang tot rechtsbijstand.

Het Nederlands toekenningsbeleid voor asiel behoudt expliciete aandacht voor en focus op LHBTI-activisten en –vluchtelingen. Als blijkt dat hun veiligheid anders niet kan worden gegarandeerd, worden LHBTI-asielzoekers en andere kwetsbare en gemarginaliseerde mensen apart en veilig opgevangen. Ondeugdelijke stereotyperingen worden niet langer gebruikt in de asielprocedure.

De IND krijgt voldoende capaciteit en voorkomt lange wachttijden. IND en COA organiseren zich zo dat menskracht, capaciteit en kennis bewaard blijft, ook in tijden van een lagere instroom. En de integratie van mensen die in ons land mogen blijven, begint zo snel mogelijk. Nederlandse taallessen en toegang tot de arbeidsmarkt zijn daarbij van groot belang.

Voor effectief terugkeerbeleid van mensen die geen recht hebben op een verblijf in Nederland, is het nodig om samen te werken en afspraken te maken met herkomstlanden. In ruil voor terugname van eigen onderdanen, kan worden gekeken naar meer toekomstperspectief bieden in eigen land en een beperkt aantal tijdelijke werkplekken, stages en studiemogelijkheden voor legale migranten. Het meest effectief is het om dit soort afspraken te maken in Europees verband. Zo houden we draagvlak voor de opvang van echte vluchtelingen, bieden we perspectief voor herkomstlanden en kunnen we werk maken van een effectief terugkeerbeleid.

We geven ontwikkelingssamenwerking aan landen en groepen die deze steun het hardst nodig hebben. Deze wordt nooit afhankelijk van het terugdringen van het aantal migranten.