Op 3 juni (19:30 tot max. 21:30) zullen Jacqueline Kalk (Directeur Centrum voor Lokaal Bestuur) en Joshua Paas (Partijbureau) een webinar geven voor lokale kandidaatstellingscommissies, en besturen die de kandidaatstelling verzorgen, binnen de PvdA. Naast een kort woord over het kandidaatstellingswerk is deze bijeenkomst vooral een platform voor vragen, sparring over dilemma's, en verduidelijking van het werk.
De bijeenkomst zal worden gehouden in een beveiligde omgeving via Zoom, en is enkel voor leden van kandidaatstellingscommissies & afdelingsbesturen. Voor vragen kun je terecht bij de bestuurssecretaris via [email protected].
De aanmeldingen voor de webinar zijn gesloten. Voor vragen kun je Joshua Paas benaderen via [email protected]
Veelgestelde Vragen (FAQ)
Ja! Kandidaatstellingscommissies kunnen via MijnPvdA (let op: je moet ingelogd zijn) een aantal belangrijke stukken vinden. Hierin zijn nog veel meer antwoorden op je vragen te vinden dan op deze pagina gepresenteerd zijn.
- De uitgebreide handleiding kandidaatstellingscommissies GR 2022.
- Het hulpmiddel integriteit.
- De handreiking integriteit van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
- De standaard profielschetsen GR 2022.
- De handleiding voortgangsgesprekken GR 2022.
De kandidaatstellingscommissie ontvangt van het afdelingsbestuur de profielschets, de opdracht, en het datumschema. Een onafhankelijke kandidaatstellingscommissie stelt na overleg met de fractie de profielschets op, waarna deze door de ledenvergadering wordt vastgesteld.
Als afdeling kun je in de kandidaatstellingsprocedure aan de kandidaten een VOG vragen. Het partijbestuur geeft als advies om de VOG wel op te nemen als onderdeel van de kandidaatstellingsprocedure. Je kunt er voor kiezen om deze VOG alleen aan een selecte groep, bijv. de eerste 10 kandidaten, te vragen. Een verklaring omtrent gedrag kan informatie geven of een kandidaat in aanmerking kan komen voor een politieke functie.
Bedenk wel vooraf dat de criteria waarop een VOG niet wordt gegeven in relatie tot politieke functies vaak niet zoveel zeggen, de weigeringsgronden zijn maar beperkt. Het kan wel werken als een drempel in de procedure, die misschien tot gevolg heeft dat de minder gemotiveerde mensen of de mensen met minder gewenste motieven niet meer de moeite nemen om zich te kandideren. Het kan ook een drempel zijn voor mensen met een smalle beurs, immers een VOG kost rond de 40 euro. Je kunt er voor kiezen om kandidaten hierin tegemoet te komen.
En tot slot zijn er soms ook afspraken binnen een gemeente gemaakt, dat een VOG voor alle kandidaten van alle partijen wordt gevraagd. Belangrijk is om hier in je eigen afdeling heldere afspraken over te maken.
Het is niet verstandig om de kandidaatstellingscommissie naast haar selectiewerk ook te laten scouten. Het kan voor kandidaten verwarrend zijn: heeft een kandidaat een 'sollicitatie'-gesprek bijde kandidaatstellingscommissie of vindt er een oriënterend gesprek plaats waarin een potentiële kandidaat zijn talenten en mogelijkheden bespreekt? Wees daarom zeer zorgvuldig in het voorkomen van verwachtingen van kandidaten.
Als je als kandidaatstellingscommissie toch een scoutingsrol hebt, stem dan de communicatie met het afdelingsbestuur goed af: wie doet wat? Controleer bijvoorbeeld:
- Of er lijstjes van geschikte personen zijn gemaakt door het afdelingsbestuur
- Krijg helder waar de vraag aan kandidaten zit: zoek naar specifieke expertise/kwaliteiten, benader personen met een groot netwerk of zij mensen kennen die geschikt zouden kunnen zijn, neem contact op met leden die de afgelopen 4 jaar lid zijn geworden, en bel alle leden op met de vraag 'hoe wil jij bijdragen?'
In de handleiding kandidaatstellingscommissies staan de valkuilen en succesfactoren van het scouten van lokaal talent verder uitgewerkt. Ook is er een toolkit lokaal scouten beschikbaar.
Ja. Een persoon dient de erecode en interne bereidverklaring getekend aan te leveren bij de afdelingssecretaris. Dit geldt ook voor samenwerkingsverbanden waar de PvdA aan deelneemt. Eventueel kan een VOG gevraagd worden.
Daarnaast dient een kandidaat lid te zijn en ledenrechten te hebben, op het moment dat de ontwerpkandidatenlijjst wordt vastgesteld. Let op: een lid heeft ledenrechten vanaf het moment dat hij door het partijbestuur is toegelaten en 30 dagen nadat de eerste contributiebetaling is ontvangen. Personen die niet lid zijn kunnen níet op de lijst geplaatst worden.
Als duidelijk is dat het lid niet past in de vastgestelde profielschets, dan wel als te verwachten is dat het toelaten van de kandidaat de partij ernstige schade zal toebrengen, kan een lid de toegang tot de kandidaatstellingsprocedure worden geweigerd.
Het lid heeft altijd het recht om beroep aan te tekenen bij de beroepscommissie.
Ook bij het werven van wethouderskandidaten kan hetafdelingsbestuur de kandidaatstellingscommissie een rol toebedelen. Strikt genomen benoemtde raad de wethouders op voordracht van de fracties, in de praktijk wordt ook tijdens het samenstellen van de lijst wordt vaak gekeken naar kandidaten die ‘wethouderabel’ zijn. De rolverdeling in het scouten en de selectiegesprekken tussen kandidaatstellingscommissie en afdelingsbestuur moeten hierin glashelder zijn en van tevoren zijn vastgesteld (in de vorm van een opdracht). Meer toelichting over wethoudersbenoemingen staat uitgewerkt in de benoemingsprocedure wethouders 2022.
De afdeling kan besloten hebben een ledenraadpleging te houden voor de positie van lijsttrekker. In dat geval wordt deze, conform de procedure zoals geschetst in het huishoudelijk reglement van de PvdA, gekozen door de ledenvergadering. Hier is de selectie een taak van het afdelingsbestuur (uitvoerder en procesverantwoordelijke).
Indien er geen ledenraadpleging voor de lijsttrekker is, komt de lijsttrekker voort uit de groslijst van kandidaten. In dat geval is de selectie een taak van de kandidaatstellingscommissie.
We bieden en ruime toelichting & structuurschets voor het gesprek aan in de handleiding kandidaatstellingscommissies GR 2022 (pagina's 10-14).
Belangrijke aandachtspunten voor íeder gesprek zijn:
- Zijn er mogelijk afwijkende standpunten van de kandidaat? Mochten er uit deze bespreking principiële bezwaren naar voren komen, stel jezelf dan de vraag of deze kandidaat wel op de lijst thuishoort.
- Is de kandidaat beschikbaar voor een niet-verkiesbare plaats? Elke kandidaat komt voor een verkiesbare plaats, maar deze zijn doorgaans beperkter dan het aantal beschikbare kandidaten. Met dit onderwerp creëer je helderheid en voorkom je verrassingen.
- Lijken in de kast. plaatsing op de lijst betekent dat de kandidaat en personen in de directe omgeving een plaats in de openbaarheid zullen gaan innemen. Media kunnen het persoonlijk leven kritisch gaan doorlichten. Meent de kandidaat dat er zaken zijn die mogelijk relevant zijn of waarover nader overleg op zijn plaats is, vraag de kandidaat dit direct te melden en anders de commissie hierover in kennis te stellen. Tip voor de commissie: Als dat nog niet gedaan is, doe dan nu internetcheck via google, LinkedIN, Facebook, Instagram of Twitter. Mogelijk geeft de gevonden informatie aanleiding tot aanvullende vragen.
- Contributieachterstand. Iedereen betaalt contributie voor het lidmaatschap van de PvdA. Raadsleden en wethouders betalen daarnaast 3% van het bruto politieke inkomen als aanvullende contributie. De plaatselijke afdeling kan daarnaast specifieke contributie vragen. Kandidaten horen geen betalingsachterstand te hebben. We verzoeken de commissie dringend om eventuele contributieachterstanden mee te nemen in de weging van kandidaten. De contributieregeling is gebaseerd op onderlinge solidariteit, een van de kernwaarden van de sociaaldemocratie.
- Integriteit. Als politieke partij hebben wij een verantwoordelijkheid om de integriteit van beoogde kandidaten te toetsen. Dit staat verder uitgewerkt in het hulpmiddel integriteit en de handreiking integriteit van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
In de handleiding kandidaatstellingscommissies GR 2022 lichten we een aantal van de meest voorkomende dilemma's toe, en hoe ermee om te gaan, waar je als kandidaatstellingscommissie mee te maken kunt krijgen in het bepalen van de ontwerpkandidatenlijst.