25 voorstellen van PvdA en GroenLinks tegen belastingontwijking

De laatste jaren zijn er een flink aantal maatregelen genomen om af te komen van de reputatie van Nederland als belastingparadijs. Toch mogen we als land de vlag nog niet uithangen. Zo heeft Nederland onlangs nog de Spaanse woede op zijn hals gehaald door een verhuizing van het bedrijf Ferrovial naar Amsterdam. Hoewel ze claimen dat het voornamelijk gaat om betere regelgeving, verdenken de Spanjaarden de voordelige fiscale behandeling van bedrijven als echte reden voor de verhuizing.

Zelfs nu klassiekers in de belastingontwijking, zoals de Double Irish Dutch Sandwich, niet langer bestaan en Nederland niet altijd meer zelf de eindbestemming van ontwijking is, zijn we nog steeds een belangrijke spil in het systeem. Nederland telt meer dan twaalfduizend brievenbusfirma’s, die samen een omvang hebben van meer dan vijf keer de Nederlandse economie. In de statistieken trekken we nog meer “investeringen” aan dan Duitsland en China samen, omdat een groot deel daarvan spookinvesteringen is. En er stroomde in absolute zin afgelopen jaar meer geld door Nederland dan door welk ander land ter wereld dan ook.

Voorstel PvdA en GroenLinks tegen belastingontwijking

Dat moet anders. GroenLinks en de PvdA doen daarom meer dan 25 voorstellen om een eind te brengen aan de rol van Nederland als facilitator van belastingontwijking. Het is van belang om eens en voor altijd af te rekenen met belastingontwijking en van het juk als belastingparadijs bekend te staan af te komen. De belangrijkste punten:

1. We scherpen de criteria van de Europese zwarte en grijze lijsten van belangparadijzen aan. Het kabinet concludeert op basis van de bestaande definitie dat de geldstromen naar belastingparadijzen gedaald zijn. Maar op de lijst van belastingparadijzen staan slechts twintig landen. Bovendien ontbreken notoire ontwijkingsoorden als Bermuda en de Kaaimaneilanden. Door meer belastingparadijzen op te nemen op deze lijsten zullen maatregelen die zich richten tegen malafide geldstromen ook echt alle belastingparadijzen raken.
2. Een ander vaak onderbelicht punt is de informatie-uitwisseling tussen belastingdiensten. Door te veel te focussen op brievenbusfirma’s slippen andere bedrijven, die ook gebruik maken van belastingontwijkingsconstructies, door het net. Een goed voorbeeld is Pfizer. Dat heeft een keurig kantoor met medewerkers in Capelle aan den IJssel. Het geldt daarom niet als brievenbusfirma, omdat er werkelijk werkzaamheden worden verricht. Toch zien we dat het kantoor ook ingezet wordt als vehikel om belasting mee te ontwijken. Daarom stellen we voor om informatie-uitwisseling tussen belastingdiensten veel breder te zien dan alleen een focus op brievenbusfirma’s.
3. Ten slotte, bestrijd je belastingontwijking niet alleen door feitelijke structuren aan te pakken, maar ook door de ‘infrastructuur’ die ontwijking mogelijk maakt, in te perken. Daarom pleiten we ervoor de trustsector, die verder weinig reële waarde toevoegt, te verbieden. Ook is het van belang om een eind te maken aan geheime belastingdeals tussen de overheid en het grootbedrijf — zodat we niet langer afhankelijk zijn van goede onderzoeksjournalistiek voor gevallen als Pfizer. Daarnaast willen we dat het belastingadviseurs onmogelijk gemaakt wordt om agressieve fiscale structuren op te zetten en dat het kabinet niet langer de deur openzet voor commerciële belangen in fiscale adviescommissies.

Het kabinet laat de mogelijkheid om ontwijking verder aan te pakken, bewust liggen. De bal ligt daarom nu bij de Tweede Kamer. In de verkiezingsprogramma’s staan mooie woorden van de verschillende partijen over het aanpakken van fiscale constructies. Hoog tijd om het kabinet wakker te schudden en de daad bij het woord te voegen.