Samen vooruit!
Op 20 april 2024 werd tijdens de congressen van GroenLinks en PvdA een motie aangenomen van beide besturen. Hierin stond de opdracht om in 2026 een besluit te nemen over de vorm van onze samenwerking. Om weloverwogen die beslissing te kunnen nemen, presenteren we nu het actieplan Samen vooruit!
GroenLinks en PvdA geloven dat samenwerken ons sterker maakt. In tijden van politieke versplintering doen wij daarom iets bijzonders: we vormen één fractie in zowel de Eerste als de Tweede Kamer en we werken nauw samen in het Europees Parlement.
In meerdere provincies trekken PvdA en GroenLinks gezamenlijk op en ook in veel gemeenten zitten we samen in het college of vormen we zelfs een gezamenlijke fractie. Zo hebben we op diverse niveaus al politieke successen geboekt. Denk bijvoorbeeld aan het prijsplafond voor energie, verhoging van het minimumloon en de AOW, de initiatiefwet op het verbod op de verhuur van koopwoningen, en nu de oproep tot het verbeteren van het vroegpensioen voor zware beroepen.
Motie 'samenwerking versterken'
Op 20 april 2024 hadden GroenLinks en de PvdA allebei een eigen partijcongres, én organiseerden we een gezamenlijk congres voor de Europese verkiezingen. Hier werd een motie van beide besturen aangenomen waarin we volgens planning in 2026 een besluit nemen over de vorm van de samenwerking. Wordt het een fusie, nieuwe partij, of blijvende alliantie? Het is aan de leden van GroenLinks en PvdA om dat de komende jaren te bepalen.
Het actieplan
De motie vraagt dus om in de tweede helft van 2026 een beslissing te nemen over de toekomst van onze samenwerking. De verschillende vormen die onze samenwerking kan aannemen – een blijvende alliantie, fusie, of nieuwe partij – moeten in aanloop daarnaartoe uitgezocht worden. Zo kunnen onze leden tegen die tijd een weloverwogen keuze maken.
Ook vraagt de motie de partijbesturen om in aanloop naar het besluit in 2026 vervolgstappen te zetten op specifieke onderdelen. We gaan hiermee aan de slag met het actieplan: Samen vooruit! Het plan richt zich op de drie pijlers uit de motie: de inhoud, de vereniging, en de organisatie.
Samen vooruit!
We willen ons krachtige links-progressieve verhaal verder ontwikkelen en versterken. De afgelopen jaren is hier al hard aan gewerkt. De wetenschappelijke bureaus schreven samen een discussiestuk, er waren ledengesprekken door het land, en er werden twee gezamenlijke verkiezingsprogramma’s vastgesteld.
De komende periode gaan we hiermee verder. Als verenigingen zijn we onze kernwaarden aan het formuleren. Deze vormen samen het links-progressieve verhaal van de toekomst. Zo gaan we in op de maatschappelijke problemen die nu vragen om een oplossing. En we staan stil bij specifieke thema’s die verdieping vragen.
Om dit een verhaal te maken van ons allemaal organiseren we gesprekken waarbij we de ervaringen en inzichten van zoveel mogelijk mensen ophalen. Ook vragen we hulp van expertteams met (ervarings)deskundigen vanuit beide partijen. We betrekken hierbij onze leden en volksvertegenwoordigers, maar ook maatschappelijke organisaties.
In 2025 presenteren we de eerste uitkomsten op ons congres. En in 2026 presenteren we de uiteindelijke opbrengst.
We willen zo goed mogelijk samenwerken. Het is daarom nodig dat we onze regels en gebruiken op elkaar afstemmen. Daarom schreven we al een speciaal verkiezingsreglement, en voerden we enkele statutaire wijzigingen door.
Het partijbestuur wil graag werken aan een meer duurzame aanpak op dit belangrijke onderdeel. Dat betekent dat we onze statuten en reglementen herzien. Dit is cruciaal voor een effectieve en zorgvuldige manier van samenwerken, ongeacht welke keuze de leden in 2026 maken. Of het nu gaat om een blijvende politieke alliantie, een fusiepartij, of een nieuwe politieke beweging: deze hebben allemaal zorgvuldige procedures en heldere regels nodig.
Daar komt van alles bij kijken. Van ledendemocratie tot verenigingsstructuur. Van politieke regels (zoals vaststellen verkiezingsprogramma's, kandidatenlijsten etc.) tot ‘praktische regels’ (zoals de ingang van het lidmaatschap en de contributieregeling).
Ook dit willen we met de leden vormgeven. Een beweging van de toekomst bouw je niet van bovenaf, maar juist van onderop en met iedereen die zich verbonden voelt met onze partijen.
Daarom organiseren in 2024 en 2025 diverse gesprekken met ervaringsdeskundigen en met leden over hoe de toekomst eruit komt te zien. Bijvoorbeeld over de vorm van onze beweging. Wat zijn de beste manieren om ledenbetrokkenheid te versterken? Welke vorm past bij onze idealen? Wat voor cultuur hoort daarbij?
Daarnaast gaan we aan de slag met korte-termijn-verbeteringen. Denk daarbij aan procedures rondom verkiezingen, het verbeteren van amendementenprocedures, en afspraken over het indienen van moties.
Onze organisatie moet onze beweging zo doeltreffend mogelijk ondersteunen. We zijn ongelofelijk trots op al onze medewerkers die het afgelopen jaar bergen werk verzet hebben. Tijdens de afgelopen verkiezingen en daarbuiten werd al bijzonder goed samengewerkt. Dat zagen we terug in de ondersteuning van afdelingen, inspirerende bijeenkomsten, en winnende verkiezingscampagnes.
In de motie aan het partijbestuur roepen de leden op om op organisatorisch niveau nog beter en intensiever samen te werken. Daar gaan we de komende tijd mee aan de slag. Bijvoorbeeld door het samenvoegen van de communicatie en campagneteams, werkwijzen op elkaar af te stemmen, en samen onze afdelingen te ondersteunen.
2024 - 2026
Eerder aangenomen moties
Leden stemden over de vraag:
- Ben je voor of tegen een gezamenlijke kandidatenlijst en verkiezingsprogramma van de PvdA en GroenLinks bij de verkiezingen voor het Europees Parlement?
Leden stemden over de vraag:
- Ben je voor of tegen een gezamenlijke kandidatenlijst en verkiezingsprogramma van de PvdA en GroenLinks bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer?
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- Vóór de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen een ledenreferendum te organiseren over het opstellen van een gezamenlijke lijst en programma met GroenLinks bij de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen, ook indien die eerder plaatsvinden dan in 2025.
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- Samen met GroenLinks een gezamenlijk programma te presenteren en samen campagne te voeren voor de Europese verkiezingen van 2024;
- Ervoor zorg te dragen dat de PvdA Europarlementariërs van 2024-2029 samenwerken en afstemmen met de Europarlementariërs van GroenLinks.
Met deze motie spreken leden zich uit voor:
- Het vormen van één gezamenlijke kieslijst met GroenLinks voor de Eerste Kamerverkiezingen van 2023. De twee partijen doen zelfstandig mee aan de verkiezingen, maar de Statenleden stemmen bij de Eerste Kamerverkiezingen op een gezamenlijke kieslijst.
- Het naar vermogen opstellen van de Eerste Kamerfracties van de Partij van de Arbeid en GroenLinks als één gemeenschappelijke fractie na de verkiezing door provinciale staten van de Eerste Kamer in 2023.
En verzoeken:
- Het partijbestuur om in samenspraak met GroenLinks uitvoering te geven aan deze motie. Opties zijn bijvoorbeeld het benoemen van een gezamenlijke kandidaatstellingscommissie of het samenvoegen van twee afzonderlijk vastgestelde lijsten.
- Het partijbestuur dit verlangen van het congres over te brengen en op de uitvoering ervan toe te zien, alsmede binnen de Eerste Kamer gevolg te geven aan verdere discussie en besluitvorming in de partij over samenwerking.
- Het partijbestuur de komende tijd met bovengenoemde uitgangspunten de samenwerking met GroenLinks nader vorm te geven.
- De Eurodelegatie:
• samenwerking te zoeken met de GroenLinks EU-delegatie;
• zich in te spannen binnen de S&D-groep voor intensieve samenwerking met de fractie van de Groenen;
• aangesloten te blijven bij de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement (S&D).
In deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- om in samenspraak met GroenLinks een initiatiefgroep jongeren van beide partijen te vragen een plan uit te werken over het gesprek binnen de partij, het samensmelten van verschillende culturen en hoe de samenwerking er voor jongeren uitziet. Hierbij moeten zij de jongerenorganisaties Jonge Socialisten en DWARS uitgebreid betrekken.
- om in samenspraak met GroenLinks breed het gesprek met jongeren aan te gaan over de samenwerking.
- om in samenspraak met GroenLinks een gelijktijdig debat in beide partijen over de inhoud en vorm van verdergaande samenwerking te organiseren.
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- Spoedig stappen te nemen gericht op een zo sterk mogelijke inhoudelijke verbinding tussen PvdA en GroenLinks met maximale progressieve impact over de grote opgaven voor nu en straks;
- dit vorm te geven als een proces van en voor leden, op afdelingsniveau, provinciaal niveau en nationaal niveau;
- daarbij ook te bekijken welke mogelijkheden er zijn voor verbinding met andere partijen die op de grote opgaven eenzelfde koers willen varen.
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- De bottom-up verbinding tussen PvdA en GroenLinks te stimuleren door in overleg met GroenLinks een gecombineerd lidmaatschap te faciliteren, zonder financiële drempel, met behoud van de mogelijkheid om kandidaat te zijn, en politieke en bestuurlijke rollen te vervullen.
Met deze motie verzoeken leden de Tweede Kamerfractie:
Om gezamenlijk met de GroenLinks Tweede Kamerfractie te blijven opereren in de formatieonderhandelingen, zoals met een gezamenlijk onderhandelteam, totdat er een succesvol regeerakkoord is bereikt of totdat er wordt besloten om af te zien van regeringsdeelname.
Met deze motie verzoeken leden:
Om samen met de fractie van GroenLinks een inhoudelijke inzet kenbaar te maken.
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- Om het gesprek in de partij over verdergaande linkse samenwerking en het behalen van gezamenlijke idealen te intensiveren. Door gesprekken in het land te organiseren in samenwerking met linkse partijen en organisaties en de uitkomsten daarvan voor te leggen aan het Congres.
Met deze motie verzoeken leden de Tweede Kamerfractie:
Om gezamenlijk met de Tweede Kamerfractie van GroenLinks de mogelijkheden van het samenvoegen van de fracties op korte termijn te onderzoeken. En over te gaan tot een gezamenlijke PvdA/GroenLinks Tweede Kamerfractie, inclusief gezamenlijke vergaderingen, het verdelen van woordvoerderschappen en het gezamenlijk optrekken bij stemmingen.
Met deze motie verzoeken leden:
Om een Progressief Akkoord te sluiten met als doel na de verkiezingen van 17 maart een progressieve regering te formeren. Het akkoord houdt in:
- Een op elkaar afgestemde verkiezingscampagne
- Een kernprogramma op hoofdpunten
- Een gezamenlijke strategie voor de kabinetsformatie
- Een uitnodiging naar andere partijen (SP, D66, PvdD e.a.) zich bij het Progressief Akkoord aan te sluiten
Met deze motie verzoeken leden om de volgende informatie:
- Welke stappen zijn er ondernomen om te komen tot een gezamenlijk strijdplan met linkse partijen voor de komende verkiezingen en wat is daarvan tot dusverre het resultaat?
- Hoe is de samenwerking met Groen Links geïntensiveerd?
- Zijn er gesprekken geweest met Groen Links over een gezamenlijk programma op hoofdpunten? Hoe zijn deze verlopen en wat zijn tot nu toe de resultaten?
- Zijn er al gedachten ontwikkeld over het gezamenlijk optrekken bij de verkiezingen, met als beoogd doel om alleen gezamenlijk aan een coalitie deel te nemen? Zo ja, welke. Zo nee, wat is daarvan de reden.
Met deze motie roepen leden het partijbestuur en de Tweede Kamerfractie op om:
- Zich in te spannen voor een gezamenlijk strijdplan met linkse partijen de komende verkiezingen
- Samenwerking te intensiveren met GroenLinks en daarbij verschillende vormen te overwegen
- Leden te informeren en te raadplegen over verdere linkse samenwerking
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- Om een verregaande samenwerking met GroenLinks te onderzoeken.
Met deze motie verzoeken leden het partijbestuur:
- Om met besturen van GroenLinks en SP te verkennen of een gezamenlijke kieslijst voor de Eerste Kamerverkiezingen een optie is.
Op de hoogte blijven
We houden onze leden per mail op de hoogte van de ontwikkelingen in de linkse samenwerking. Verdere updates plaatsen we ook op de gezamenlijke website.