Handen schudden, mee de klas inlopen met je kind, een knuffel of een arm om je schouder: het voelt al bijna als iets uit een ander tijdperk.
Corona zet nu al een jaar lang onze levens op z’n kop. En hoewel de vaccinaties hoop bieden, leven we voorlopig helaas nog met het virus.
Ondertussen regeert bij het kabinet de willekeur. De routekaarten met een uitweg uit deze crisis waren al achterhaald toen ze gepubliceerd werden. Maatregelen worden ingesteld en ineens weer opgeheven, zonder dat te begrijpen is waarom. De avondklok zou als eerste worden opgeheven, oh nee: toch maar niet. Er is geen touw aan vast te knopen en het ondermijnt het draagvlak.
Als het om de aanpak van dit virus gaat, dan telt iedere dag.
De belangrijkste items over corona
En dat is zorgelijk. Want als het om de aanpak van dit virus gaat, dan telt iedere dag. Mensen verliezen hun baan. Achterstanden in het onderwijs lopen op. En kleine ondernemers, zoals kappers en winkeliers, zien hun levenswerk in rook opgaan. Daarnaast zien we dat de risico’s in onze samenleving en economie veel te veel terechtgekomen zijn bij de groepen die die risico’s het minste kunnen dragen. De ouderen in verpleeghuizen, de kinderen voor wie thuis niet veilig is, de mensen die geen zeker inkomen hebben en geen buffer om op terug te vallen.
We snakken met z’n allen naar een positief beeld voor de toekomst, met concrete plannen. Maar dit kabinet kijkt niet verder dan de volgende persconferentie. Waar blijft het sociaal herstelplan voor Nederland? Waarin nu al doorgekeken wordt naar wat op langere termijn nodig is. Naar hoe we straks het leven weer kunnen oppakken. Waarin de plannen staan om mensen te helpen met gezonder leven - zowel voeding als beweging. En oplossingen worden bedacht voor de coronaschulden die op zoveel plekken ontstaan. Waarin op creatieve manieren toch weer fysiek onderwijs voor mbo, hbo en universiteit mogelijk kan worden gemaakt. En ondernemers perspectief wordt geboden. Het kan allemaal, maar het is een kwestie van doen.
Dingen die ons aan het hart gaan zijn scheef gegroeid
De coronacrisis heeft naar voren gebracht wat veel mensen al langer voelen. Er is te veel verdeeldheid in ons land. Dingen die ons aan het hart gaan zijn scheef gegroeid. Een fijne woning, werk voor een fatsoenlijk salaris, een steuntje in de rug als je dat nodig hebt; het is voor te veel Nederlanders onzeker geworden. Dat moet anders. En samen kunnen we dat.
Binnenkort zijn er verkiezingen en beslissen we met z’n allen hoe we uit deze crisis komen. Wat de PvdA betreft is dat eerlijker, fatsoenlijker en duurzamer. Niet terug naar het oude normaal, waarbij te veel naar te weinig ging. Niet naar een nieuw normaal, waarbij kwetsbaren de rekening krijgen. Maar naar een beter normaal. Nederland is toe aan een andere, eerlijkere koers.
Hoe komen we er doorheen
Een effectieve aanpak tegen corona redt levens en banen. Vaccinaties zijn de enige uitweg uit deze crisis. Helaas kunnen we niet het hele land in één keer vaccineren. Tot die tijd moeten er maatregelen genomen worden, hoe vervelend ook, om het aantal besmettingen te beperken. Alleen zo voorkomen we dat IC’s overvol raken, medisch personeel overbelast raakt en de reguliere zorg stil komt te liggen. Daarnaast moet er grootschaliger, laagdrempeliger en sneller getest worden. De GGD’en krijgen extra geld om hun belangrijke functie in deze tijd te kunnen vervullen.
We leren van fouten en kijken naar landen om ons heen die er beter in slagen om corona onder controle te houden. De maatregelen zijn zo duidelijk en eenduidig mogelijk. Voor iedereen is van tevoren helder welke maatregelen nodig zijn als het aantal besmettingen boven een bepaald niveau komt. De overheid is actief, helder en voorspelbaar.
Wij leggen ons niet neer bij een nieuw normaal waarbij sectoren omvallen, de werkloosheid oploopt en we niet normaal van ons leven kunnen genieten. Perspectief naar een samenleving met alle vrijheden die we gewend zijn is nodig. De PvdA pleit daarom voor een sociaal herstelplan voor Nederland, dat bestaat uit de volgende punten:
- Het verbeteren van onze gezondheid, door gezonde keuzes makkelijker te maken. Breek het preventieakkoord open. Schaf de btw op groente en fruit af en maak sporten in de buitenlucht voor grote leeftijdsgroepen snel weer mogelijk.
- Het structureel adresseren van de problemen in de zorg. Een einde aan de marktwerking en een betere beloning voor al die verpleegkundigen.
- Werk, werk, werk! Met basisbanen voor het werk dat nu blijft liggen. Het helpen van mensen om werk te vinden in een van de sectoren waar tekorten zijn. En zorgen voor minder onzekere contracten en voor meer bescherming en zekerheid van inkomen.
- Het aanpakken van achterstanden en het investeren in onderwijs.
- Het bestrijden van eenzaamheid, onder jong en oud.
- Een stagegarantie voor studenten die de afgelopen tijd nergens terecht konden
- Een landelijk corona-schuldenfonds, om de door de crisis toegenomen armoede aan te pakken en mensen te helpen met hun schulden
- Perspectief voor de horeca en culturele sector: een plan voor hoe we in de buitenlucht op 1,5 meter deze zomer kunnen recreëren.
Deze lijst is niet uitputtend. Maar het is wel hard nodig. De coronacrisis heeft naar boven gebracht wat veel mensen al langer voelen. Dingen die ons aan het hart gaan zijn scheefgegroeid. We moeten nu nadenken over hoe het straks verder moet. Want Nederland is toe aan een andere, eerlijkere koers.
Het beroep op eigen verantwoordelijkheid of dreigen met straffen werkt niet voor mensen die geen alternatief hebben. Als er niemand is om boodschappen voor je te doen of je inkomen ineens wegvalt, dan ga je niet zo makkelijk in quarantaine als een ander. Wij willen dat mensen die dat nodig hebben hulp krijgen bij een quarantaine. Bijvoorbeeld met passend onderdak, hulp bij boodschappen en het opvangen van weggevallen inkomsten.
De mensen in de zorg verdienen waardering en bescherming. Niemand die voor een ander zorgt mag onnodig gevaar lopen. Extra aandacht is nodig voor eenzaamheid bij ouderen. We willen hoe dan ook met elkaar in contact blijven, hoe moeilijk dat nu soms ook is. Zeker in tijden van corona verdienen mensen een dak boven hun hoofd. Daarom willen we nu geen huisuitzettingen vanwege achterstallige huren. We bevriezen de huren tijdens de crisis.
Hoe herstellen we
Corona veroorzaakt een economische crisis zoals wij die nog niet kennen. Waar sommige sectoren weinig hinder ondervinden van corona of zelfs extra omzet halen, zijn andere sectoren keihard geraakt. Daarom komt er sectorspecifieke steun. Per sector wordt gekeken of de schade tijdelijk of permanent is en welke waarde zij heeft voor de samenleving en de economie. Extra steun is nodig om de bouw en de cultuur overeind te houden en zoveel mogelijk banen te behouden.
Door de coronacrisis komen mensen die onze hulp het meest nodig hebben, in nog grotere problemen. We willen coronaschulden versneld saneren, en verruimen het kwijtscheldingsbeleid voor schulden aan de overheid.
Door de coronacrisis loopt de werkloosheid in ongekend tempo op in onder meer de horeca en het toerisme. Als we niks doen dreigt hier een domino-effect: door de oplopende werkloosheid besteden mensen minder, wat weer voor meer werkloosheid zorgt. Tegelijkertijd zijn er nog steeds grote tekorten in het onderwijs en de zorg. Wij willen dat niemand zonder perspectief op straat komt te staan. Met de werkgarantie kunnen mensen zich omscholen om elders werk te vinden, zonder dat zij direct hun inkomen verliezen.
Wat hebben we geleerd
Er worden teveel risico’s gelegd bij groepen die deze risico’s het minst kunnen dragen. Wij kiezen voor een fundamenteel andere inrichting van de samenleving en de economie zodat de rekening van de crisis niet bij werkenden, kwetsbaren en jongeren komt te liggen maar bij diegenen die de rekening het beste kunnen dragen: de vervuilers, de vermogenden en de multinationals.
Alle werkenden kunnen rekenen op hun inkomen, op perspectief, op hulp bij pech en op een fatsoenlijk pensioen.
Meer dan ooit realiseren we ons welk belangrijk werk het zorgpersoneel voor ons allemaal doet. De mensen in de zorg verdienen meer waardering, minder werkdruk en meer collega’s. Daarom kiezen wij voor een structurele verbetering van de salarissen en de werkomstandigheden in de zorg.
Samenwerking in de zorg bleek de sleutel tot het opvangen van de eerste coronagolf. Wat ons betreft passen we die les veel breder toe in de publieke sector: geen concurrentie maar samenwerking, in het belang van ons allemaal.
Door deze crisis missen we kansen in het onderwijs en wordt de ongelijkheid groter. Jongeren worden hard geraakt door een stapeling van problemen: weinig buffers, onderwijsachterstanden, onzeker werk, duur wonen en schulden. We kiezen voor extra investeringen om de kwaliteit van het gehele onderwijs op peil te houden.