Stelt u zich eens voor dat het spoor tussen Amsterdam en Utrecht defect is en er geen trein kan rijden. Niet een of twee dagen, maar drie maanden. Grote economische schade, woedende reizigers en de directie van ProRail op het matje bij de minister. Het land zou terecht te klein zijn.
Maar waarom bleef het zo stil toen maandenlang de treinen niet reden tussen Flevoland en Friesland? Na een ongeluk bij Dronten duurde het bijna drie maanden tot het spoor was gerepareerd. Honderdduizenden reizigers waren de dupe en moesten omreizen of gebruik maken van bussen. Vanuit de bestuurstafels in Den Haag en Utrecht bleef het oorverdovend stil. Zij lijken niet verder te kijken dan de Randstad.
Kaalslag
Want dit voorbeeld staat niet op zichzelf. De gevolgen van de kaalslag in het OV zijn overal in de regio merkbaar. Buslijnen verdwijnen, noodzakelijke investeringen in het spoor blijven achter, de treinkaartjes worden duurder. En dat terwijl juist de effecten in dorpen en op het platteland het grootst zijn. De afstanden die mensen moeten afleggen voor werk, school of recreatie zijn gemiddeld genomen groter en daarmee duurder.
Buslijnen verdwijnen, noodzakelijke investeringen in het spoor blijven achter, de treinkaartjes worden duurder.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toonde aan dat mensen in de regio zonder auto amper toegang hebben tot goed werk, scholen en gezondheidszorg. Dat raakt mensen met een bescheiden portemonnee, die zich geen auto kunnen veroorloven. Denk maar niet dat flexwerkers met een minimumloon een reiskostenvergoeding krijgen.
Dit kabinet kondigde investeringen aan. En waar er terecht miljarden worden uitgetrokken voor beter OV in de steden, staat de regio nagenoeg met lege handen. Sterker nog, als het aan het kabinet ligt worden veel OV-verbindingen buiten de Randstad geschrapt. De PvdA heeft zich samen met veel inwoners ingezet om buslijn 56 tussen Borculo en Deventer te behouden. Dat is gelukkig gelukt, maar de bezuinigingen op het OV in het buitengebied, ook in Oost-Nederland, zijn daarmee helaas nog niet afgewend. Zou het kabinet denken dat alle mensen in Oost-Nederland met paard en wagen naar werk, school of ziekenhuis gaan?
Het roer moet om. Voor de kwaliteit van leven in een land is een goed, veilig en betaalbaar OV maatgevend, maar ook in Limburg en Twente.
Lelylijn
Allereerst verwachten we een langetermijnplan. Met verschuiving van investeringen in asfalt naar spoor en busverbindingen op het platteland. Met bijvoorbeeld de aanleg van de Lelylijn, de Nedersaksenlijn bij Hardenberg en elektrificatie van de Maaslijn. Ons uitgangspunt is dat de overheid voldoende bereikbaarheid garandeert voor iedereen.
Ons uitgangspunt is dat de overheid voldoende bereikbaarheid garandeert voor iedereen.
Ten tweede willen we een halt toeroepen aan de stijging van prijzen voor bus en trein. De staatssecretaris moet als aandeelhouder van NS afdwingen dat de ticketprijzen niet verder mogen stijgen. Busverbindingen die noodzakelijk zijn voor de bereikbaarheid van banen en voorzieningen moeten juist betaalbaar worden, niet almaar duurder.
Onrendabel
Tot slot is het nodig dat steun aan de OV-bedrijven wordt voortgezet. En er moeten harde afspraken worden gemaakt met de vervoerders over het in stand houden van buslijnen in de regio, ook als deze onrendabel zijn.
Goed en betaalbaar openbaar vervoer, dat is sociaal voor iedereen.
Deze opinie verscheen op 21 januari 2023 in De Stentor
Berichten
